ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Η ΤΕΜΠΕΛΙΑ;
Είναι ένα σύνολο διαταραχών που εκδηλώνονται σε μια ή περισσότερες λειτουργίες, που αφορούν την αντίληψη ή τη χρήση γραπτού ή προφορικού λόγου και αυτές επηρεάζουν τις σχολικές δεξιότητες.
Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες έχουν αδυναμία:
- στην πρόσληψη και επεξεργασία πληροφοριών
- στην οργάνωση και συγκράτηση ακολουθιών και αφηρημένων εννοιών
- αδύναμη μνήμη εργασίας
- δυσκολίες στην απόδοση και έκφραση
Υπάρχουν τρεις τύποι Μαθησιακών Διαταραχών :
α. Η Διαταραχή της Ανάγνωσης (αργός ρυθμός, παραλείψεις ή αντικαταστάσεις φωνημάτων, συλλαβών ή καταλήξεων κλπ)
β. Η Διαταραχή της Μαθηματικών ή Δυσαριθμησία (σύγχυση συμβόλων συν ,πλην, επί, καθώς και δυσκολία στη σύλληψη και επίλυση προβλημάτων κλπ)
γ. Η Διαταραχή της Γραπτής Έκφρασης (αγραφία, δυσγραφία δυσορθογραφία, δυσγραμματισμός, δυστονισμός, κακογραφία, δυσκολίες στην απόδοση κλπ)
Πότε γίνεται αντιληπτή η δυσκολία σε μαθησιακές δεξιότητες;
Οι μαθησιακές δυσκολίες γίνονται αντιληπτές κατά τα πρώτα σχολικά χρόνια.
Οι εκπαιδευτικοί εντοπίζουν χαμηλή σχολική επίδοση, δυσκολίες στην συγκέντρωση ,αργούς ρυθμούς μάθησης , χωρίς όμως να συμβαδίζουν όλα αυτά με χαμηλό νοητικό πηλίκο.
Πολλές φορές οι δυσκολίες είναι ήπιες, γι’αυτό και αργεί ο εντοπισμός τους με αποτέλεσμα τα παιδιά να οδηγούνται σε σχολική αποτυχία, με συνοδά συμπτώματα σχολικής άρνησης – φοβίας και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Υπάρχουν συμπτώματα ενδεχόμενης εκδήλωσης μαθησιακών δυσκολιών κατά την προσχολική ηλικία;
Όταν μέσα σε κάποιο πλαίσιο προσχολικής αγωγής εντοπιστούν παιδιά με διαταραχές συμπεριφοράς , υπερκινητικότητα, δυσκολίες στη συγκέντρωση και στη συνεργασία ,διαταραχές επικοινωνίας( αρθρωτικές-εκφραστικές αδυναμίες) και γενικότερες αποκλίσεις από το μαθησιακό πληθυσμό , είναι πιθανόν λόγω της ανωριμότητας (ψυχοσυναισθηματική-ψυχοκινητική-γλωσσική ) να ενταχθούν στο δημοτικό χωρίς να υπάρχει σχολική ετοιμότητα.
Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να δημιουργηθούν ,ως συνέπεια , δυσκολίες σε κάποιο τομέα μάθησης.
Συμπτώματα που πρέπει να ανησυχήσουν γονείς και εκπαιδευτικούς:
(προσχολική ηλικία 4,5- 5,5 ετών)
- Γλωσσικές διαταραχές (αρθρωτικά λάθη – αδυναμία έκφρασης)
- Δυσκολίες στη συγκέντρωση και απομνημόνευση ( άκουσμα παραμυθιού-απομνημόνευση ποιήματος, τραγουδιού)
- Ασθενής οπτική και ακουστική αντίληψη – μνήμη
- Συμπτώματα ΔΕΠ-Υ
- Συναισθηματικές διαταραχές( άγχος, γονεϊκή προσκόλληση , ανασφάλεια )
- Δυσκολία συγκράτησης και εκτέλεσης εντολών
- Ανώριμη λαβή του μολυβιού και δυσκολία στο χρωματισμό-σχέδιο
- Δυσκολία στην εκτέλεση προγραφικών ασκήσεων
- Αδυναμία εύκολης κατάκτησης γνωστικών δεξιοτήτων
- Δυσκολία στον προσανατολισμό (χώρο-χρόνο) και σε προμαθηματικές έννοιες (αριθμητικά σύμβολα, ποσότητες κλπ)
Συμπτώματα που πρέπει να ανησυχήσουν γονείς και εκπαιδευτικούς (σχολική ηλικία ) :
- Μειωμένη αναγνωστική ικανότητα ,που διαρκεί και μετά τη Δευτέρα Δημοτικού
- Δυσκολίες στην εύρεση κατάλληλου λεξιλογίου
- Μειωμένη φωνολογική επίγνωση (διάκριση φωνημάτων, συλλαβών, ομοιοκαταληξίες κλπ)
- Δυσκολίες στην κατανόηση (σημασιολογικό και πραγματολογικό επίπεδο)
- Αδυναμία συγκράτησης και επανάληψης λέξεων με συμπλέγματα ,πολυσύλλαβες , καθώς και αλληλουχίες αριθμών ή λέξεων
- Δυσορθογραφία και δυσκολία στην εφαρμογή γραμματικών κανόνων
- Δυσκολία στην κατανόηση χωροχρονικών εννοιών (πριν-μετά, πλευρίωση )
- Αδυναμία σύλληψης μαθηματικών υπολογισμών και επίλυσης προβλημάτων
Από ποιους πρέπει να γίνει διάγνωση-εντοπισμός δυσκολιών:
Από Ειδικό Παιδαγωγό γίνεται η παρέμβαση-αποκατάσταση:
- ειδικών μαθησιακών δυσκολιών ( μαθησιακές δυσκολίες, δυσλεξία κλπ)
- πρόγραμμα σχολικής ετοιμότητας (για παιδιά προσχολικής ηλικίας)
- πρόγραμμα κατάκτησης βασικών προσχολικών-σχολικών δεξιοτήτων (για παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές )
Ο Ειδικός παιδαγωγός σε συνεργασία με τους δασκάλους και τους γονείς παρεμβαίνει μέσω :
- καταγραφής δεξιοτήτων και αδυναμιών του μαθητή
- κατάρτιση προγράμματος με συγκεκριμένους στόχους (βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους)
- εξατομικευμένου –εξειδικευμένου παιδαγωγικού προγράμματος
- συμβουλευτικής και οργάνωσης μελέτης
- ενθάρρυνσης και βελτίωσης της αυτό-εικόνας του μαθητή ,μέσω της θετικής ενίσχυσης ,επιβράβευσης και ανατροφοδότησης
Διαγνωστικές μέθοδοι – δοκιμασίες :
– Τεστ σχολικής ετοιμότητας
– Τεστ ανίχνευσης μαθησιακών δυσκολιών
– Τεστ φωνολογικής ενημερότητας
Πόσο διαρκεί το θεραπευτικό πρόγραμμα :
Η διάρκεια ενός θεραπευτικού προγράμματος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως
α ) η συνεργασία με δασκάλους και γονείς λαμβάνοντας κοινές κατευθύνσεις
β ) Η χρονική στιγμή κατά την οποία έγινε η έναρξη του θεραπευτικού προγράμματος (όσο νωρίτερα εντοπιστούν οι μαθησιακές δυσκολίες , τόσο λιγότερο διαρκεί η αποκατάσταση αυτών)
γ) το μέγεθος των ψυχολογικών επιπτώσεων
δ ) Η εφαρμογή του προγράμματος στο σπίτι και το σχολείο
ε) η ταυτόχρονη συνύπαρξη και άλλων δυσχερειών.
