Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ)
«Πώς είναι δυνατόν να μην μπορεί να καθίσει σε μία θέση για ένα λεπτό και όταν παίζει βιντεοπαιχνίδια μπορεί να καθηλώνεται για μία ώρα;»
Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητας το 5%των παιδιών και εφήβων παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από δυσκολία συγκέντρωσης της προσοχής, υπερβολική κινητική δραστηριότητα και παρορμητικότητα. Οι δυσκολίες εκδηλώνονται κυρίως σε καταστάσεις που απαιτούν οργάνωση και αυτοέλεγχο ενώ δεν επηρεάζει άλλες δραστηριότητες ενδιαφέρουσες για το παιδί. Οι συμπεριφορές αυτές είναι δυσανάλογες σε σχέση με την ηλικία και το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού, εκδηλώνονται σε περισσότερους από ένα χώρους λειτουργίας του παιδιού.(πχ σπίτι, σχολείο) και παρεμποδίζουν σημαντικά τη λειτουργικότητα στην καθημερινή ζωή.
Το παιδί εναλλάσσει δραστηριότητες τις οποίες δεν μπορεί να ολοκληρώσει. Είναι ανυπόμονο και δύσκολα οριοθετείτε. Με την ένταξη στο σχολείο καθώς απαιτείται αυξημένη συγκέντρωση και συμμόρφωση στους σχολικούς κανόνες παρατηρούνται:
- Αδυναμία ανταπόκρισης σε καθήκοντα στο σπίτι και στο σχολείο, ιδιαίτερα όταν απαιτούν συνεχή νοητική προσπάθεια
- Αδυναμία οργάνωσης καθηκόντων και δραστηριοτήτων και συχνή απώλεια σημαντικών αντικειμένων
Όταν συνυπάρχει παρορμητικότητα παρατηρείται:
- Δυσκολία συνεργασίας με συνομηλίκους, εκνευρισμός και απογοήτευση των ενηλίκων που έρχονται σε επαφή με το παιδί με αποτέλεσμα την κοινωνική απόρριψη (ανεπιθύμητα παιδιά στο σχολείο και στις κοινωνικές εκδηλώσεις)
- Αδυναμία κατανόησης ορίων και εμπλοκή σε επικίνδυνες καταστάσεις που ενέχουν τον κίνδυνο ατυχήματος
- Συναισθηματική επιβάρυνση από την συνεχή και μερικές φορές υπερβολική στοχοποίηση
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση και ανατροφοδότηση ενός φαύλου κύκλου εξ αιτίας της απόρριψης που βιώνουν και των τιμωριών που οδηγούν σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, απομόνωση και νευρικότητα
Χωρίς την κατάλληλη αντιμετώπιση, η ΔΕΠ-Υ μπορεί μακροχρόνια να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ακαδημαϊκή απόδοση και την κοινωνικό-συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο (DSM-V) διακρίνονται τρείς τύποι:
- Διαταραχή Ελλειμμματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητας Συνδιασμένος τύπος (πιο συχνή σε παιδιά σχολικής ηλικίας)
- Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητας προεξάρχοντας τον Απρόσεκτο τύπο (πιο συχνή σε παιδιά σχολικής ηλικίας)
- Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητας προεξάρχοντας τον Υπερκινητικό-Παρορμητικό τύπο (συχνή σε παιδιά προσχολικής ηλικίας)
